Kimi zaman yalnızlığın, bireyselliğin içinde kendimizi ararız. Kendi sesimizi duymak, kendi kimliğimizi bulmak isteriz. Fakat çoğu zaman farkında olmayız ki ben, aslında biz olduğumuz zaman ortaya çıkar. İnsan, diğer insanlarla kurduğu bağlar, paylaştığı duygular ve deneyimler sayesinde kim olduğunu daha derinden anlar. Sınavlarımız bile birbirine bağlıyken nedir bu tek ve benlik anlayışında ısrar? Aslında kapitalist anlayışları bir kenara bıraktığımızda bunu görmek o kadar da zor değil. Bunu size çok tatlı bir hikaye ile hayatımıza giren kelime ile anlatmak isterim. Ubuntu, insanların birbirlerine bağlılık ve ilişkilerine odaklanan etik ya da hümanist bir felsefe.
Afrika’da çalışan bir Antropolog, bir kabilenin çocuklarına oyun oynamayı önerir ve ağacın altına koyduğu meyvelere ilk ulaşanın ödülünün o meyveleri yemek olacağını söyler. Onlara: “Hadi, şimdi başlayın birinci olan ödülü alacak” der. O anda bütün çocuklar el ele tutuşur, koşup ağacın altına beraber varırlar ve hep beraber meyveleri yemeye başlarlar. Antropolog neden böyle yaptıklarını sorduğunda şu yanıtı verirler:
“Bu Ubuntu’dur. Nasıl olur da diğerleri mutsuz iken birimiz o ödülü yiyebilir?”
Yani Ubuntu’ya inanan bir insan diğerlerine açıktır, diğerlerine olumludur, diğerleri iyi ve yetenekli olduğunda tehdit altında hissetmez, onun daha büyük bir bütünün parçası olduğunu bilmekten gelen bir özgüveni vardır ve diğerleri aşağılandığında, küçük düştüğünde, zulme uğradığında ya da ezildiğinde kendini de aşağılanmış hisseder.
Her zaman nezaketi ve paylaşımıyla anlatılan bir ülkeden; birbirini kandıran, dolandırıcı olarak anılacak bir konuma gelmemiz içimizdeki Ubuntu anlayışı eksikliğinden kaynaklı. Biz, bir olmayı bırakıp hep bana demeye devam ettikçe ve başkasının cebindekine göz diktikçe böyle olamaya devam edecek gibi duruyor.
Ahlak bozukluğu sosyal çürümenin en önemli nedeni. İnsan kendini yetiştirmekten vazgeçen bir toplumda yok olmaya mahkumdur. Bu mahkumiyeti durdurmak yine bizim elimizdeyken biraz daha dürüst, ahlaklı, sağlıklı, huzurlu bir toplumda yaşamak için bir adım atmaya değmez mi?
