Yeşil Kitap

Yeşil Kitap

0

1 Eylül 1969 devrimi ile Kral İdris’in iktidarını devralan Kaddafi, Libya’nın mevcut politik sistemini değiştirmiş̧, “Üçüncü Evrensel Teori” adıyla anılan ve düşünce temelinde Cemal Abdülnasır’ın fikirleri temeliyle oluşan İslamiyet ile Sosyalizmi isimli bir ideolojiyi benimsemiştir. Bu fikirlerini halkın daha rahat anlayabilmesi için Yeşil Kitap isimli bir eser hazırlamıştır. Aralarında Türkçenin de bulunduğu farklı dillere çevrilen bu küçük el kitabı, “Demokrasi”, “Ekonomi” ve “Evrensel Üçüncü Teorinin Sosyal Temeli” başlıklı üç bölümden oluşmaktadır. “Demokrasi” ana başlığının altında “Sorunun Çözümü: Halk Otoritesi”; ana başlığının altında “Sorunun Çözümü: Sosyalizm” alt başlıkları yer almaktadır.

Birinci bölümde temel olarak anlatılan düşünce; halk ve demokrasi ilişkisidir. El-Kaddafi eserinin bu kısmında halkın demokrasideki önemini belirtmekte olup, senatonun sadece halkı aldattığını savunur. Kaddafi’nin gözünde, eski demokrasi teorisi artık halkın ihtiyaçlarına cevap olamamaktadır. Kaddafi’ye göre olması gereken yönetim modeli, halk kongreleri ve halk komiteleri yoluyla halkın kendi kendisini yönetmesidir.

Bir milletin onun fikrine göre demokratik anlamda gelebileceği en üst nokta budur. Kaddafi’nin, ekonomik hususlarda önerdiği çözüm ise, sosyalizmdir. “Tüketim, ancak üretenlerin hakkıdır.” sloganını savunur. Toplumda ortaya çıkan bozulmaların ona göre ana sebebi para ekonomisin halkı böldüğü üzerindedir, artık insanlar kazanması gerekenden fazlasını kazanmaktadır ve bu şekilde bir servet sahibi olanlar diğer insanları Kaddafi’ye göre sömürmektedir.

Toplumdaki sorunların ve gerilmelerin Kaddafi’ye göre sebebi budur. Kaddafi’ye göre, eşitliğin doğal kuralı, üretime katkı sağlayan unsurların her birinin, o üretimde birer hissesi olmasıdır. Bu unsurlardan biri olan üretici durumundaki işçi de ücret değil, hissesini alacaktır. Bütün üretim süreçleri bu doğal kurala uyacak ve böylece sosyalist düzen kurulacaktır. Eserinin ilerleyen kısımlarında toplumda din & aile kavramlarının üzerinde durur. Kaddafi’ye göre toplum; aile, kabile, millet ilişkisini korunması gerekilen önemli bir hususlardır. İnsan, sosyal değerlerin önemini, ancak aile ve kabile içinde Kaddafi’ye göre öğrenebilmektedir. [1]

Yazı Kaynakları
[1] Doç. Dr. Sertaç Demir, ”Çölde Direniş ve Sanat: Ömer Muhtar, Kaddafi ve Mustafa Akkad”, Ortadoğu Analiz, 11(94), 2020, 93.
İlginizi Çekebilir

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz mail bültenine katılın ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.